Những điển tích về cây mai

Gió trúc mưa mai (trúc phong mai vũ): Cây trúc gặp gió thổi lá bay như cờ bay, hoa mai gặp mưa xuân, trông cây thật đẹp! Nên gió trúc mưa mai, dùng để tả cảnh vui tươi, đẹp đẽ.

Tặng mai (gởi mai): Tích xưa Lục Khải và Phạm Hoa là bạn thân. Lục khải ở Giang Nam gởi tặng bạn một cành mai về tận Tràng An cho Phạm Hoa. Nên tặng mai dùng để nói lên tình bạn bè thân thiết.

mai-lan-cuc-truc
Tranh bộ tứ quý " Mai - Lan - Cúc - Trúc"

Hồn mai (quế phách hồn mai): Tích ngày xưa Triệu Sư Hùng đến La Phù đi qua rừng, trời tối, phải vào quán trọ. Có một người con gái đón chào thanh tao lịch sự, mời uống rượu đến say. Ngủ đến sáng thức dậy, thấy mình nằm dưới gốc cây mai. Nên hồn mai dùng để tả giấc ngủ ngon lành, êm đẹp.

Hiên mai: Ngày xưa người ta rất ưa quý cây mai nên hay trồng ngay ở mé hiên nhà, ví hoa mai như người tài giỏi, thanh cao. Nên Hiên mai dùng để ước ao trong nhà có người tài giỏi, thanh cao!

Trúc mai: Hai loại cây trong bộ Tứ quý "Mai, Lan, Cúc, Trúc" mà người đời rất quý trọng, vì khí tiết, tư cách, nên hay dùng để tượng trưng cho tình nghĩa bạn bè, tình sum họp êm ấm của vợ chồng.

- Trúc là một loại tre dáng nhỏ và thanh, bao giờ cũng xanh tươi, thân thẳng thường ví như tư cách của người quân tử, lòng ngay thẳng.

- Mai là một cây như cây mơ, nở hoa vào đầu mùa xuân mặc dù giá lạnh, nên ví như tiết tháo người quân tử thủy chung.

Nhưng trong quyển "Điển hay Tích lạ", Nguyễn Tử Quang giải thích Mai là cây bương, là một loại tre to trong rừng, lá to dùng để gói bánh, thân to đùng để làm cột nhà. Hoa cây bương gọi là bông mai, dùng để bó chổi gọi là chổi bông mai. Mai này không phải là cây mơ.

Măng bương to và mập, người ta gọi là măng mai. Trong ca dao " Lính thú ngày xưa" có câu:

"Miệng ăn măng trúc măng mai
Những giang cùng nứa lấy ai bạn cùng"

Nên trúc, mai đều ngay thẳng quân tử, là những người trọn đời giữ vững lòng ngay, tiết thẳng.

Song mai, do câu:
"Tương tu nhất dạ mai hoa phát
Hốt háo song tiền nghị thị quân" 

Nghĩa là:

"Nhớ mong một đêm hoa mai nở
Hốt ngỡ chàng đứng trước cửa sổ".

Nên song mai dùng để tỏ lòng nhớ thương, mong chờ...

Theo: Huỳnh Văn Thới - Chủ tịch hội sinh vật cảnh Tân Bình - Hồ Chí Minh

0 nhận xét: